Algoritme 1: Zieke Vogel

Wat is het?
Een algemene benadering bij vogels die ziek gedrag vertonen zoals bol zitten, niet eten, sufheid of gewichtsverlies.

Stap 1: Anamnese & Observatie

• Let op factoren als slechte huisvesting, plotselinge omgevingsveranderingen, blootstelling aan toxines, of trauma.

• Noteer verandering in voeding, aerosolen of metalen voorwerpen.

Stap 2: Klinisch Onderzoek

• Zijn er afwijkingen? Ga dan verder met bloedonderzoek, fecale testen of röntgenbeelden.

• Zijn er geen afwijkingen? Dan kan monitoring volstaan, eventueel met een basistest als nulmeting.

Stap 3: Diagnostiek

• Fecesonderzoek (natte uitstrijk of flotatie): detectie van parasieten of protozoa.

• Gramkleuring: helpt bij opsporen van bacteriën, schimmels of macro-rhabdus (gist).

• Bloedonderzoek en biochemie: onthult infectie, orgaanschade of tekorten.

• Röntgenfoto’s: toont organomegalie, metaaldeeltjes (zink/loodvergiftiging), of luchtzakproblemen.

Veelvoorkomende conclusies en vervolgstappen:

• Positieve parasiettest → behandelen.

• Verhoogd witte bloedcellen (>40.000) → sterke bacteriële infectie.

• Verlaagde calciumwaarden → nutritionele tekorten.

• Verhoogd AST → spier- of leverschade.

• Zichtbare metaaldeeltjes op röntgen → test op zware metalen en behandel met chelatie.

Algoritme 2: Diarree

Belangrijk: onderscheid maken tussen diarree en polyurie (te veel urine).

Stap 1: Oorzaken uitsluiten

• Medicatiegebruik, laxeermiddelen? → Protocol aanpassen.

• Voedingsfouten? → Corrigeer dieet en observeer.

• Normale variatie (bijv. Lori's)? → Geen actie nodig.

Stap 2: Fecesevaluatie

• Fecale Gramkleuring / natte uitstrijk: detecteert bacteriën, schimmels of parasieten.

• Speciale kleuring (zoals zuurvast): bij verdenking op cryptosporidiose.

• Cloacaproblemen? Controleer op verzakking, hyperemie of massa → evt. biopt nemen.

Stap 3: Diagnostische beeldvorming & bloedonderzoek

• Bij aanwijzingen voor intern lijden → zie Algoritme 1 (Sick-Bird Syndrome).

• Verdachte massa of afwijking → röntgen of cloacoscopie.

Behandeling afhankelijk van oorzaak:

• Bacteriële infectie → antibiotica.

• Gist of macro-rhabdus → antischimmel als nodig.

• Parasieten → antiparasitaire middelen.

Algoritme 3: Regurgitatie of Braken

Regurgitatie = actief voedsel opgeven. Belangrijk onderscheid maken tussen normaal gedrag (bijv. paringsgedrag) en pathologisch braken.

Stap 1: Achtergrondinformatie verzamelen

• Gedrag? → Vaak normaal bij rui of paringsdrang.

• Medicatie-effecten? → Protocol wijzigen.

• Verdacht letsel of verstopping? → Verdere diagnostiek nodig.

Stap 2: Klinisch en aanvullend onderzoek

• Gramkleuring / uitstrijk van de krop → detecteert bacteriën of gisten.

• Röntgenfoto’s → toont vreemde voorwerpen, obstructies of metaaldeeltjes.

• Endoscopie / biopt → bij verdenking op granulomen of massa’s.

Stap 3: Behandelopties

• Gedragsmatig → geen behandeling, maar gedragsaanpassing.

• Fysiek obstructie → mogelijk chirurgische verwijdering.

• Toxische metalen → chelatie nodig.

• Gist/bacterie → gerichte medicatie.

Algoritme 4: Ademhalingsproblemen

Stapsgewijze aanpak voor vogels met ademhalingsproblemen:

1. Anamnese + symptomen beoordelen (stridor, open-snavel ademhaling, piepen, coelomale distensie).

2. Onderscheid tussen bovenste en onderste luchtwegen.

3. Diagnostiek:

   • Röntgenfoto’s.

   • CBC en biochemie.

   • Endoscopie, tracheoscopie bij verdenking op massale letsels of tracheablokkade.

4. Behandeling afhankelijk van oorzaak:

   • Bronchodilatoren, zuurstoftherapie.

   • Antibiotica bij infectie.

   • Chirurgische ingrepen bij obstructie of tumor.

Algoritme 5: Opgezette buik (coeloomdistensie)

Opvallend dikker wordende buik kan duiden op:

• Legnood

• Eierstoktumor

• Ascites (vocht in de buik)

• Verstopping van darmen of eileiders

Stappen:

1. Kijk of de vogel drukt alsof ze een ei moet leggen.

2. Laat een dierenarts de buik palperen (voelen) of echo/röntgenfoto maken.

3. Mogelijke diagnoses:

   • Eimassa of ei vast

   • Tumoren of cystes

   • Vocht (hartproblemen of ontsteking)

4. Behandeling:

   • Warmte en vocht

   • Calciumtoediening bij legnood

   • Operatie of drainage bij vocht of tumoren